Method of Curves and Infinite Series, and application to the Geometry of Curves (Part 2)
Prob: 5.
Curvæ alicujus ad datum punctum
curvaturam invenire.
Problema cum primis elegans videtur et ad curvarum scientiam utili|e|. In ejus autem constructionem generalia quædam præmittere convenit.
1{.} Diversorum \Ejusdem circuli eadem est undiqꝫ curvatura et/ Inæqualium circulorum curvaturæ sunt reciprocè proportionales diametris. Si alicujus diameter diametro alterius duplo minor est, ejus periferiæ curvatura erit duplo major, si diameter triplo minor est curvatura erit triplo major, &c.
2. Si c|C|irculus c|C|urvam aliquam ad partem concavam in dato puncto tangat, sitqꝫ talis magnitudinis ut alius contingens circulus in angulis conta{illeg}|c|tûs inter proximè punctum istud interscribi nequeat, \circulus ille/ ejusdem est curvitatis ac Curva in \isto/ puncto contactûs. Nam circulus, qui inter curvam et alium circulum interjacet juxta punctum contactus interjacet, minus deflectit a curva ejusqꝫ curv{illeg}|aturam| magis appropinquat qua{illeg}m ille alius circulus; et proinde curv{illeg}|aturam| ejus maximè appropinquat \inter/ qui|e|m et Curv{illeg}|a|m {illeg} non alius quisquam potes intercedere.
3. Itaqꝫ centrum curvitatis|aminis| ad aliquod Curvæ punctum est centrum tangentis circuli æqualiter incurvatæ; et sic radius vel semidiameter curvitatis|aminis| est pars perpendiculi ad {illeg}|i|stud centrum terminata.
4{.} Et proportio curvitatis|aminis| ad diversa ejus puncta e proportione cui curvitatis|aminis| c{illeg}|i|rculorum æque curvorum sive e reciproca proportione radiorum curvitatis|aminis| innotescit.
Problema itaqꝫ ad hunc locum red{illeg}|ij|t ut radius aut \aut|vel|/ centrum curvitatis|aminis| inveniatur{.}
Concipe ergo quod ad tria curvæ puncta δ, D, ac d ducantur perpendicula quorum quæ sunt ad D et δ conveniant in H; et quæ ad D et d, conveniant in h. Et puncto D existente medio si major est curvitas a parte Dδ quam Dd, erit {sic}. Sed quo perpendicula δH ac dh propiora sunt intermedio perpendiculo, {illeg} eò minùs distabunt puncta H et h. Et convenientibus tandem perpendiculis, coalescent. Coalescant autem in puncto C et erit illud C centrum curvitatis|aminis| at|d| curvæ punctum D cui perpendicula insistunt. Id quod per se manifestum est.
Hujus autem C varia sunt symptomata {illeg} quæ ad ejus determinationem inservire possunt: Quemamodum {sic} 1{.} Quod sit concursus perpendiculorum hinc et inde a DC infinitè parùm distantium. {illeg}
2{.} Quod perpendiculorum finitè parùm distantium intersectiones hinc et inde dirimit ac disterminat. Ita ut quæ sunt a parte curviori Dδ citiùs ad H conveniant, et quæ sunt ex alterâ minùs curvâ parte Dδ remotiùs conveniant ad h.
3. Si DC dum cu{illeg}|rvæ| perpendiculariter insist{illeg}|at| moveri concipiatur, illud ejus punctum C (si demas motum accedendi vel recedendi a puncto insistentiæ C) minimè movebitur sed centri motionis rationem habebit.
4{.} Si centro C intervallo DC circulus describatur, non potest alius describi circulus qui juxta contactum interjacebit.
5. Deniqꝫ si alterius alicujus \tangentis/ circuli centrum ut H vel h paulatim ad hujus centrum C accedat donec tandem conveniat, tunc aliquod e punctis in quibus circulus ille curvam secavit simul conveniet punctum contactûs D.
Et unumquodqꝫ horum Symptomatum ansam præbet diversimodè resolvendi Problema. Nos autem primum tanquam simplici{illeg}|ss|imum eligemus.
Ad quodlibet {illeg}|C|urvæ punctum D esto DT tangens, DC perpendiculum et C centrum curvitatis|aminis| ut ante. {illeg}|Si|tqꝫ AB basis ad quam DB in angulo recto applicatur, \et cui DC occurrit in P/. Age DG parallelam AB, inqꝫ perpendicularem Et CG perpendiculum, inqꝫ eo cape Cg cujuslibet datæ magnitudinis, et age gδ parallelam perpendiculum quod occurrat DC in δ: eritqꝫ fluxio Basis ad fluxionem Apl|p|licatæ. Concipe præterea punctum D per infinitè parvum intervallum Dd in curva prom{illeg}|o|veri et actis dE ad DG et Cd ad curvam normalibus quarum Cd occurrit DG in F et δg in f; erit DE momentum Basis dE momentum Applicatæ, ac δf contemporaneum momentum rectæ gδ. Estqꝫ . Habitis itaqꝫ horum momentorum rationibus sive quod perinde est fluxionum generantium rationibus, habebitur ratio GC ad datam gC (quippe quæ est DF ad δf,) et inde punctum C determinabitur.
Sit ergo , , , et valebit , dic autem z, et |et erit seu , hujus autem z| momentum ejus δf dic (factum \nempe/ ex velocitate et infinite parva quantitate,) eritqꝫ momentum , , et inde . Est ergo . Adeoqꝫ .
Cùm {illeg} insuper Basis fluxioni m (ad quam ta{illeg}|n|quam correlatam et uniformem fluxionem cæteras referre juvat \convenit/) liberum sit quancunqꝫ velocitatem tribuere; dic esse 1, et erit , et . vel = {illeg} siquidem est {illeg} /Et inde , ac {.}\
Expositâ itaqꝫ quâvis æquatione quâ relatio BD ad AB pro curvâ definiendâ designetur, imprimis quære relationem inter m et n per Prob 1, et interea substitue 1 pro m et z pro n. Dein ex æquatione resultante \per idem Prob 1/ quære relationem inter m, n, et r et interea substitue 1 pro m et z pro n ut ante. Atqꝫ ita per priorem operationem obtinebis valorem z, et per posteriorem obtinebis va{illeg}|l|orem r; quibus habitis, produc DB ad H versus concavam partem curvæ ut sit , et age HC \parallelam AB et/ perpendiculo DC occurrentem in C, eritqꝫ C centrum curvaturæ ad curvæ punctum D. Vel cùm sit , fac , {illeg} vel .
Exempl: 1. Sic exposita , æquatione ad Hyperbolam cujus latus rectum est a ac transversum ; emerget (per Prob 1) substituto (scriptis nempe 1 pro m et z pro n \in æquatione resultante, quæ secus foret )/ et hinc denuò prodit substitutis iterum scriptis iterum 1 pro m et z pro n. Per priorem est , et per posteriorem . Dato itaqꝫ quovis curvæ puncto D et per consequentiam x {illeg} et y, ex his dabuntur z et r, quibus cognitis fac vel DH, et age HC /Quemadmodum si definitè sit , & , adeoqꝫ Hyperbolæ conditio: et si {illeg}\ perpendiculo DC occurrentem in C et erit C centrum |assumatur , erit , , & . Invento H, erige HC occurrente perpendiculo DC priùs ducto. Vel quod perinde est fac et age DC curvedinis Radium.|
Siquando computationem non admodum perplexam fore censeas, possis indefinitos valores ipsorum r et z in {illeg} valore CG substituere. Et sic in hoc exemplo per debitam reductionem obtinebis . Cujus tamen DH valor per calculum negativus prodit \sicut in exemplo numerali videre est/. At hoc tantùm arguit {illeg} DH ad partes versus B capiendam esse{.} Nam si f{illeg}|u|is{illeg}|set| affirmativ{illeg}|u|s ad contrarias partes duxisse oporter{et}.
Coroll. Hinc si signum quod præfigitur \symbolo præfixum/ muta|e|t{illeg}|u|r, ut fi{illeg}|a|t , æquatio ad Ellipsin; erit {.}
At posito ut æquatio fiat ad Parabolam; erit . V|I|ndéqꝫ facilè colligitur esse {sic}. /Ex hi{illeg}|s| facilè colligitur radium curvaturæ cujusvis conicæ sectionis valere \.
Exempl 2. Si (æquatio ad Cissoidem Dioclis) exponatur; Per Prob 1 impb|r|imis obtinebitur ; ad|c| deinde . Adeoqꝫ est . Et . Dato itaqꝫ quolibet Cissoidis puncto et inde x et y, dabuntur z et r: Quibus cognitis fac .
Exempl: 3{.} Si detur æquatio ad Conchoidem, ut supra; Finge , et emerget . Jam harum prior (viz ) per Prob 1 dat (scripto nempe z pro n,) et posterior dat . Et ex his æquationibus rite dispositis determinantur l et z. Ut autem r præterea determinetur, e novissimâ {illeg}|æ|quatione extermina fluxionem l substituendo et emergi|e|t , sive æquati{illeg}|o| {illeg} quæ fluentes quantitates sine aliquibus earum fluxionibus (prout exigit resolutio Prob {illeg}|1|{illeg}mi) complectitur. Hinc itaqꝫ per Prob {illeg}|1| elic{illeg}|i|es . Qua æquatione in ordinem redactâ et concinnatâ, dabitur r. Inventis autem z et r fac .
Si penultimam æquationem per z divisissem|s|, exinde postmodum per Prob 1 obtinuisse{illeg}|s| , æquationem \priori/ simpliciorem pro determinando r.
Dedi quidem hoc exemplum ut modus operandi in surdis æquationibus constaret. At Conchoidis curvatura sic breviùs inve{illeg}|n|iri potuit. Æquationis partibus quadratis et per divisis, exurgit {.} Et inde per Prob 1 exoritur . sive . Et hinc denuo per Prob 1 exoritur . Per priorem exitum determinatur z, et per posteriorem r.
Exempl 4. Sit IADF Trochois ad circulum \ALE/ (cujus diameter est AE) accommodata; et ordinatâ BD secante circulum in L, dic , , , , et arc {sic} ejusqꝫ arcûs fluxionem dic k. Et imprimis (ducto PL semidiametro) erit Fluxio Basis AB ad fluxionem arcus AL ut BL ad PL; hoc est, . Atqꝫ adeo {illeg} .
Porrò ex natura circuli est . Et inde per Prob: 1 , sive .
Adhæc ex natura Trochoidis est arc {sic} AL; adeoqꝫ . Et inde per Prob: 1, .
Deniqꝫ pro fluxionibus l et k valores hic substi\tu/antur et emerget . Unde per Prob: 1 deducitur {.} Et his inventis fac et erige HC.
|Coroll.| Cæterum ex his consectatur, 1{.} Quod sit et , sive quod EF \in N/ bisecat CD radium curvaminis. Et hoc patebit substituendo valores r et z jam inventos in æquatione et \exitum/ probè reducendo.
2. Hinc Curva FCK in qua {illeg} centrum curv{illeg}|am|inis indefinite versatur est alia Trochois huic æqualis, quam cuspide hujus {illeg} contingunt in ejus verticibus huic æqualis Trochois cujus vertices ad I et F adjacent hujus cuspidibus. Nam circulus Fλ æqualis ALE et similiter positus describatur et agatur Cβ parallela EF circuloqꝫ occurrens in λ; et erit arc {sic} Fλ (= arc. {sic} ){.}
3. CD quæ recta est ad Trochoidem IAF, contingit Trochoidem IKF in C.
4. Hinc (inversis Trochoidibus) si superioris Trochoidis cuspidi K innitatur pondus ad distantiam KA sive filo appensum innitatur, et undulante pondere filum se applicet ad Trochoidis partes KF et KI hinc inde obsistentes ne in rectum distendatur, et cogentes ut ad earum normam dum digreditur a perpendiculo \paulatim/ desuper inflectatur, parte CD sub infimo contactûs puncto manente rectâ: pondus in inferioris Trochoidis perimetro movebitur, utpote cui filum CD semper perpendiculari|e|s est.
5. Est itaqꝫ tota fili longitudo KA æqualis perimetro Trochoidis KCF, ejusqꝫ pars CD æqualis parti perimetri CF.
6. Cum filum circa mobile punctum C tanquam centrum undulando convo{illeg}|lva|tur; superficies per quam tota CD \continuò/ tra{illeg}|j|icitur erit ad superficem {sic} per quam pars CN supra rectam IF \simul/ trajicitur ut ad hoc est ut 4 ad 1. Est itaqꝫ area CFN quarta pars areæ CFD, et area KCNE quarta pars areæ ACDB {sic}.
7. Quinimò cùm subtensa EL circa centrum immobil sit æqualis et parallela CN, et circa immobile centrum E perinde ac CN circa mobile centrum C utraqꝫ per \circumaga|i|tur,/ æquales erunt superficies per quas simul trajiciuntur; nempe area CFN et circuli segmentum EL. Et inde area NFD tripla erit segmenti istius, ac tota EADF tripla semicirculi{.}
8. Deniqꝫ cùm pondus D attingit punctum F, totum filum circum Trochoidis perimetrum KCF flectetur, radio curvaminis CD manente null{illeg}|o|. Et proinde Tro{illeg}|ch|ois ad ejus IAF ad ejus cuspidem F curvior est quàm quilibet circulus, et cum tangente BF productâ constituit angulum contactus infinitè majorem quàm circulus \cum rectâ/ potest constituere.
Sunt etiam anguli contactûs Trochoidalibus infinitè majores tamen maximi sunt infinitè m{illeg}|i|nores rectilineis. Sic {illeg} . . . &c denotant seriem curvarum quarum quælibet {illeg}|post|erior cum Basi constituit angulum contactus infinitè majorem quàm prior cùm eadem Basi potest constituere. Estqꝫ angulus contactus quem prima constituit, ejusdem generis cum circularibus, et ille quem secunda constituit, ejusdem generis cum Trochoidalibus. Et quamvis subsequentium anguli angulos præcedentium perpetim infinitè superant, tamen anguli rectilinei magnitudinem nunquam possunt assequi.
et illis deinceps alij infinite majores et sic in infinitum, etAd eundem modum . . . &c denotant seriem linearum quarum subsequentium anguli ad vertices cum basibus confecti sunt angulis præcedentiu perpetim infinitè minores. Quinetiam inter angulos contactus duorum quorumlibet ex his generibus possunt \possunt/ alia anguloru se infinite superantium \intercedenti{illeg}|a|/ genera in infinitum excogitari. possunt
Angulorum verò contactus unum genus esse infinitè majus alio constat cùm unius genes|r|is curva utcunqꝫ parva \magna/ inter {illeg} et {illeg} rectam tangentem et alterius generis curvam quantumvis parvam juxta pu{illeg}|n|ctum contactus non potest interjacere: Sive cujus angulus conta{illeg}|c|tus necessariò contine{illeg}t alterius angulum conta{illeg}|c|tûs ut partem totius. Sic curva {illeg}|a|ngulus contactûs quem cum basi constituit, necessario cont{illeg}|in|et angulum contactus curvæ . Qui verò se mutuò superare possunt anguli sunt ejusdem generis, uti de præfatis angulis Trochoidis et hujus curvæ contigit.
Et|x| hi{illeg}|s| {illeg} patet curvas in quibusdam punctis posse infinitè rectiores esse vel infinitè curviores quolibet circulo et tamen formam curvarum non ideo amittere. Sed hæc in transitu. ***
< insertion from p 65 >***[1]
Exempl: 5. Esto ED Quadratrix ad circulum centro A descriptum pertinens, ac DB ad AE normaliter demissâ dic . et . Erit{illeg}|q|ꝫ ut supra. quæ æquatio, {illeg}|s|criptis 1 pro m et z pro n, fit ; Et inde per Prob 1 elicitur . Factâqꝫ reductione et scriptis iterum 1 pro m et z pro n, e{illeg}|x|it . Inventis autem z et r fac , et age HC ut supra.
Si constructionem concinnare placet, perbrevem invenies; nempe ad DT duc normalem DP occurrentem AT in P, et fac esse .
Scilicet est , et . et , et Præterea est , (utpote ,) adeóqꝫ . Deniqꝫ est . Ubi valor negativus tantum arguit CH capiendam esse ad partes DH versus AB.
Eadem methodo Spiralium et aliarum quarumvis Curvarum curvatura{illeg} calculo brevissimo determinare|i| pot{illeg}|est|.
Ad curvaturam praæterea, cum curvæ alijs modis ad rectas referuntur, sine prævia reductione determinandam, jam potuit hæc methodus applicari perinde ut in determinando Tangentes factum est. Sed cùm omnes Geometricæ curvæ ut et Mechanicæ (præsertim ubi definientes conditiones ad infinitas æquationes uti post ostendam reducu|a|ntur) ad rectangulas ordinatas referri possi|e|nt videor satis præstitisse.
[2] < text from p 63 resumes >Ad curvaturam determinandam cum curvæ aljis modis ad rectas referuntur determinandam jam potuit hæc methodus applicari perinde ut in determinando tangentes factum est. Sed cum omnes Geometricæ Curvæ, ut et Mechanicæ mediantibus infinitis æquationibus uti posthac ostendetur, ad p{illeg} rectangulas ordinatas referri possunt, videor satis præstitisse. Qui plura desiderat haud difficulter propr{illeg}|i|o Marte supplebit Præsertim si Methodum in ejus rei illustrationem pro {illeg} ex abundanti methodum pro Sp{illeg}|i|ralibus adjecero.
Esto BK circulus, A centrum ejus, \B punctum in circumferentia datum,/ ADd spiralis, DC perpendiculum ejus, et C centrum curvitatis ad punctum D. Ductâqꝫ ADK recta, et ei parallela {illeg} et cujusvis datæ longitudinis \æquali CG,/ \ut/ et normali GF occurrente CD in F; S|d|ic AB vel {illeg}\/, , , , , & . Præterea concipe punctum D per infinitè parvum spatium Dd in spirali moveri, et perinde per d agi semidiatrum Ak, eiqꝫ parallelam et æqualem Cg, et normalem gf occurentem {illeg} Cd in f, cui etiam GF occurrit in P; Produc GF ad φ ut sit , et ad AK demitte normalem dE et produc donec cum CD conveniat ad I: Et ipsarum BK, AD, ac Gφ contemporanea momenta erunt Kk, DE, et Fφ, quæ proinde dicentur , , et .
Jam est ubi assumo ut supra. Item {illeg} adeóqꝫ . Præterea . Ad hæc propter , , triangula CPφ et ADd sunt similia, et inde {illeg} , unde aufer Fφ et restabit . Deniqꝫ de{illeg}|m|issa CH normali ad AD est . Vel substituto pro , erit {.}
Et not{illeg}|a| quod in hujusmodi computationibus quantitates (ut AD et AE) pro ǽqualibus habeo quarum ratio a ratione aequa litatis non nisi infinitè parùm differt.
Ex his autem prodit hujusmodi Regula: Relatione inter x et y per quamlibet æquationem definitâ, quære relationem fluxionum m et n ope Prob 1, et substitue 1 pro m et pro n. Deinde ex æquatione prodeunte quære denuò per Prob 1 relationem inter {illeg} m n et r et iterum substitue 1 pro m. Prior exitus per debitam reductionem dabit n et z et posterior dabit r; quibus cognitis fac , et erige normalem HC spiralis perpendiculo DC priùs ducto occurrentem in C, quod \et/ erit C centrum curvaminis. Vel quod eodem recidit cape , et age CD.
Exempl 1. Si detur æquatio ad Spiralem Archimedeam; erit per Prob 1 sive (scripto 1 pro m et pro n) . Et hinc denuò per Prob 1 exit . Est ita Qua{illeg}re{illeg} ex dato quolibet spiralis puncto D et inde longitudine AD sive y, dabuntur et : Quibus cognitis fac . et .
Et hinc facilè deducitur hujusmodi constructio. Produc AB ad Q ut sit , et fac .[3]
Exempl: 2. Si definit relationem inter BK et AD: obtinebis (per Prob 1) , sive , et inde rursus . Est itaqꝫ et . Quibus cognitis fac . Vel opere concinnato, fac .
Exe{illeg}|m|pl 3. Ad eundem modu si determinat relationem BK ad AD, orietur , et . Ex quibus DH, et inde punctum C determinatur ut ante.
Et sic aliarum quarumvis spiralium curvaturam nullo negotio determinabis. Imo et ad horum exemplar Regulas pro quibuslibet curvarum generibus excogitare.
Absolvi tandem Problema sed cum methodum adhibueri{m} a vulgaribus operandi modis satis diversam, et ipsum Problema non sit ex eorum numero quorum contemplatio apud Geometras increbuit: in ablatæ solutionis illustrationem et confirmationem non gravabor aliam \magis {illeg} obviam/ solutionem attingere attingere, in quam veri simile est GEometras \statim/ incidisse ut incœpissent speculari magis obviam et usitatis in ducendo tangentes methodis affinem. Utpote si centro et intervallo quovis circulus describi concipiatur, qui curvam quamlibet in pluribus punctis secet, et circulus ille contrahetur vel dilatetur donet|c| duo intersectionum puncta conveniant, is curvam ibidem tanget. Et præterea si tertium centrum ejus accp|e|du accedere vel recedere a puncto contactûs fingatur, donec tertium intersectionis punctum cum {illeg}|p|rioribus in puncto contactûs conveniat, is æque curvus ac Curva in illo puncto contactûs evadet. Quemadmodum in ultimo quinqꝫ symptomatum centri curvaminis supra monui, e quorum singulis dixi Problema diversimodè confici potuisse.
Centro itaqꝫ C et radio CD describatur circulus secans curvam in punctis d, D, ac δ. Et demissis db, DB, et δβ, et CF ad Basin AB normalibus: dic , , , , ac ; et erit , ac ; Quorum quadratorum aggregatum æquatur qua\d/rato DC. Hoc est . Quam {æquationem si pl}acet abbreviare possis fingendo symbolo cuivis , et evadet . Postquam verò t, v, et inveneris si s desideres fac .
Proponatur jam quælibet æquatio pro Curva definienda cujus flexuræ quantitatem invenire oportet et ejus ope alterutram f quantitatem x vel y extermina et emerget æquatio cujus radices (db, DB, δβ &c si extermines x, vel Ab, AB, Aβ &c si extermines y) sunt ad intersectionum puncta (d, D, δ &c). Et proinde cùm ex istis tres evadent æquales, {illeg} circulus et curvam continget et erit ejusdem curvitatis ac curva in puncto contactus{.} Æquales autem evadent conferendo æquationem cum alia totidem dimensionum æquatione fictitia cujus tres sunt æquales radices ut docuit Cartesius; vel expeditiùs multiplicando terminos ejus bis per Arithmeticam progressionem.
Exempl. Sit æquatio ad Parabolam, et exterminato x (substituendo nempe valo in æquatione superiori valorem ejus ) prodibit
cujus e radicibus y t{illeg}|r|es de{illeg}|b|ent fieri æquales. Et in hunc finem terminos per Arithmeticam progressionem bis multiplico ut hic videre est, et exit sive . Hoc est Unde facilè colligitur esse ut supra.
Quamobrem dato quovis Parabolæ puncto D, duc perpendiculum DP et in axe cape et erige normalem FC ocrrentem {sic} DP in C et erit C desideratum centrum curvitatis.
Idem in Ellipsi et Hyperbola præstare possis sed calculo satis molesto, et in alijs curvis utplurimùm fastidiosissimo.
De Quæstionibusdab quibusdam huic Problemati
cognatis.
Ex hujus Problematis resolutione consectantur aliorum nonnullorum confectiones. Cujusmodi sunt
1. Invenire punctum ubi linea datam habet curvaturam.
Sic in Parabola si punctum quæratur ubi ad quod radius curvaturæ sit datæ longitudinis f: {illeg} e centro curvaturæ \ut prius/ invento radium determinabis esse {sic}, quem pone æqualem {illeg} f. Et factâ reductione emerget {sic}.
2. Invenire punctum rectitudinis.
Punctum rectitudinis voci|o|t ad quod radius flexionis infinitus e{illeg}|vadit|, sive centrum infinitè distans; qual{illeg}|e| est ad verticem Parab{illeg}|o|læ . Et hoc idem plerumqꝫ limes est flexionis contrariæ cujus determinationem supra posui. Sed et alia haud inelegans ex hoc Problemate scaturit. [4]Nempe quo longior est radius flexionis eo minor evadit angulus DCd, et pariter momentum δf adeóqꝫ fluxio quantitatis z unà diminua|i|ntur, ita ut per ejus radij infinitatem prorsus evanescant. Quære ergo fluxionem r et suppone nullam esse{.}
Quemadmodum si limitem flexûs contrarij {illeg}|i|n Parabola secundi generis cujus ope Cartesius construxit æquationes sex dimensionum determinare oportet. Ad illam Curvam æquatio est . Et hinc per Prob 1 exit ; Quæ, scripto 1 pro m et z pro n, fit : Unde rursus per Prob 1 exit , Et hæc, scripto iterum 1 pro m, z pro n, et 0 pro r, fit . Jam extermina z scribendo pro valorem {sic}, et proveniet {illeg} in æquatione , et proveniet , sive . Quamobrem ad punctum A erige perpendiculum , et per E duc ED parallelam AB, et punctum D ubi Parabolæ partem convexo-concavam secuerit erit in confinio flexionis contrariæ.
Similiqꝫ methodo alia rectitudinis puncta quæ non interjacent partibus contrariè flexis determinare|i| possis|u|nt. Veluti si Curvam defini{illeg}|a|t, Exinde per Prob 1 imprimis producetur et hinc denuò {illeg} , Ubi suppone et factâ reductione prodibit . Quamobrem sume et BD normaliter erecta curvæ in desiderato \rectitudinis/ puncto D occurret{.}
3. Invenire punctum flexionis infinitæ.
Ad ejusmodi puncta radius curvaturæ nullus est, et fluxio quantitatis z infinita. Quære ergo fluxionem ejus r, et suppone infinitam esse, hoc est denominatorem valoris ejus pone .
Quære radium curvatur flexionis et suppone nullum esse Sic ad Parabolam secundi generis æquatione definitam erit {illeg} radius ille ; qui nullus evadit cum sit
<71>3. Invenire punctum flexio|ûs|nis infiniti{illeg}
Quære radium flexionis \curvaminis/ et suppone nullum esse. Sic ad Parabolam secundi generis æquatione definitam, erit radius ille ; qui nullus evadit cùm sit .
4{.} Flexûs maximi minimive punctum determinare.
Ad hujusmodi puncta radius curvaturæ aut maximus aut minimus evadit. Quare centru{illeg}|m| curvaturæ ad id temporis momentum nec versus punctum contactus neqꝫ ad contrarias partes movetur sed penitus quiescit. Quæratur itaqꝫ fluxio Radij CD; vel expeditiùs, quæratur fluxio alterutrius rectæ BH vel AK, et supponatur nulla.
Quemadmodum si de Parabola secud|n|di generis quæstio proponatur: imprimis ad curvaturæ centrum determinandum invenies , adeoqꝫ est , dic autem , et erit , unde juxta Prob 1 educitur . Jam vero [5]l ipsius BH fluxionem suppone nullam esse, et insuper cùm ex hypothesi sit , et inde per Prob 1 , posito substitue pro n, ut est pro {illeg}, et emerget . ; Factâqꝫ reductione, . Cape ergo . Et BD normaliter erecta occurret curvæ in puncto maximæ fluxionis \curvaturæ/. Vel, quod perinde est fac .
Ad eundem modum Hyperbola secundi generis per æquationem designata maximè flex|c|titur in [6] punctis D, d, quæ determinabis sumendo in Basi, et erigendo . \eiqꝫ æqualem Qp ex altera parte/ et agendo AP et Ap, quæ curvæ occurrent in desideratis punctis D ac d.
5. Locum centri curvaminis determinare; sive Curvam describere in quâ centrum istud perpetuo versatur.
Trochoidis centrum curvaminis in alia Trochoide alia secundi generis (quam æquatio definit) Parabola versatur, ut inito calculo facilè constabit.
versari ostensum est. Et sic Parabolæ centrum istud in6. Lucis a quacunqꝫ
6. Luce in quamlibet curvam incidente, invenire focum sive concursum radiorum circa quodpiam ejus punctum refractorum.
Curvaturam ad istud Curvæ punctum quære, et centro radioqꝫ curvaturæ Circulum describe; Dein quære concursum radiorum a Circulo circa istud punctum refractoru. Nam idem erit concursus refractorum a propositâ Curvâ.
7. His addi potest particularis inventio curvaturæ ad vertices curvarum ubi normaliter secant Bases. Nempe punctum in quo Curvæ perpendiculum cum Basi conveniens ipsam ultimò secuerit, est centrum curvaturæ ejus. Quamobrem habitâ relatione inter Basin x et rectangulum applicatum y et inde (per Prob 1) relationem inter fluxiones m et n; valor ; si in eo scribas 1 pro m et fingas , erit radius curvaturæ.
Sic in Ellipsi , est , qui valor si supponas et consequenter et scribas 1 pro m evadet radius curvaturæ. Et sic ad vertices Hyperbolæ et Parabolæ radius curvaturæ erit etiam dimidium lateris recti.
Atqꝫ ita ad Conchoiden æquatione definitam valor ope Prob 1 invenietur . Qui supponendo , et inde vel evadet , vel radius curvaturæ. [7]Fac ergo , et , et habes curvaturæ centra C et c ad vertices conjugatarum Conchoidum E et e.
<73>Prob 6.
Curvaturæ ad datum Curvæ alicujus punctum
qualitatem determinare.
Per qualitatem Curvaturæ intelligo formam ejus quatenus est plus vel minùs inæquabilis, sive quatenus plus vel minùs variatur in processu per diversas partes Curvæ. Sic interroganti qualis sit circuli curvatura, responderi potest quod sit uniformis, sive invariata; [8]et interroganti qualis sit curvatura Spiralis quæ describitur per motum puncti D cum accelerata celeritate AD in recta AK uniformitèr circa centrum A gyrante progredientis ab A, adeo ut recta AD ad arcum BK dato puncto K descriptum rationem habe{illeg}|a|t numeri ad Logarithmum ejus, responderi potest quod sit uniformiter variata sive quod \sit/ æquabiliter inæquabilis. Et sic aliæ curvæ in singulis earum punctis aliquales pro curvaturæ variatione denominari possunt.
Quæritur itaqꝫ Curvaturæ circa aliquod Curvæ punctum inæquabilitas sive variatio. Qua de causa animadvertendum est 1 Quod ad puncta in similibus curvis similiter posita similis est inæquabilitas sive variatio curvaturæ. 2 Et quod momenta radiorum curvaturæ ad illa puncta sunt proportionalia contemporaneis momentis curvarum, et fluxiones fluxionibus. 3 Atqꝫ adeò quod ubi fluxiones illæ non sunt proportionales dissimilis erit inæquabilitas curvaturæ. Utpote major erit inæquabilitas ubi major est ratio fluxionis radij curvaturæ ad fluxionem Curvæ, At|d|ꝫ fluxionum ratio illa non immeritò dici potest index inæquabilitatis sive variationis curvaturæ.
Ad Curvæ alicujus AD puncta D ac d infinitè parùm distantia sunto radij curvaturæ DC ac dc, et existente Dd momento Curvæ erit Cc contemporaneum momentum radij curvaturæ, et index {illeg}|i|næquabilitatis curvaturæ. Nempe tanta dicetur inæquabilitas illa, quantam esse indicat rationis illius quantitas. Sive curvatura dicetur tanto dissimilior {illeg}|c|urvaturæ circuli.
Demissis jam ad quamlibet AB occurrentem DC in P, , et inde , eritqꝫ , et . ac sive supposito . Quamobrem relatione inter x et y per quamlibet æquationem definitâ, et inde juxta Prob 4 & 5 invento perpendiculo DP sive t et radio curvaturæ v, ejusqꝫ radij fluxione l per Prob 1; dabitur index inæquabilitatis curvaturæ .
rectangulis applicatis DB ac db dic , , ,Exempl: 1. Sit (æquatio ad Parabolam{)} et per Prob 4) erit , adeoqꝫ . Item per Prob 5 \*/[9] et . Jam æquationes et , et per Prob 1 dant , et , et . Quibus ordinatis et posito , orientur , vel et . Et sic inventis n, k, et l habebitur curvatur index inæquabilitatis curvaturæ.
Quemadmodum si in numeris definiatur , sive , et , erit {illeg} , , , , et . Adeoqꝫ ind{illeg}|ic|i inæquabilitatis{.}
Sin autem definiatur , erit , , , et , {illeg}Adeoqꝫ index inæquabilitatis. Qua{illeg}|mo|brem inæquabilitas Curvaturæ {illeg}ad punctum Parabolæ a quo \ad axin/ demissa ordinatim applicata æquatur lateri recto Parabolæ dupla est ejus ad punctum a quo demissa ordinatim applicata æquatur dimidio ejusdem lateris recti. |Hoc est curvatura in priori casu duplo dissimilior est curvaturæ circuli, quàm in posteriori.|
Exempl: 2. Sit , et per Prob 4 erit BP et inde , sive . Item per Prob. 5 erit ubi si substituas evadet . Et est {illeg} . Jam per Prob 1 æquationes et et dant et , et . Et sic invento l, dabitur index inæquabilitatis curvaturæ.
Sic posita et , {illeg} \ad/ /ad Ellipsin\ , ubi est et si supponatur , erit , , , , et indi{illeg}|c|i inæquabilitatis curvaturæ. Unde patet curvatura hujus Ellipsis ad hic definitum punctum D, esse duplo minus inæquabilem (sive duplo similiorem curvaturæ circuli,) quàm curvatura Parabolæ ad illud ejus punctum a quo ad axin demissa ordinatim applicata æquatur dimidio ejus lateris recti.
Si conclusiones in his exemplis concinnare placet, ad Parabolam exibit index inæquabilitatis et ad Ellipsin exibit {illeg} index , et sic ad Hyperbolam , observata analogiâ, erit index . Unde patet quod ad diversa puncta cujusvis Conicæ sectionis seorsim spectatæ curvaminis inæquabilitas est ut rectangulum . Et quod ad diversa puncta Parabolæ est ut ordinatim applicata BD.
Cæterùm cum Parabola sit linearum simplicissima linearum inæquabili curvaturâ flexarum, ejusqꝫ curvaturæ inæquabilitas tam levi negotio determinatur (up|t|pote cujus index sit ;) aliarum curvarum curvaturæ ad curvaturam hujus non incommodè referri possunt. Quemadmodum si quæratur qualis sit Ellipseωs {sic} curva curvatura ad illud ejus punctum quod definitur assumendo : Quoniam index ejus (ut {illeg} supra) sit , responderi potest esse similem curvaturæ Parabolæ ad illud ejus punctum inter quod et axin recta ordinatim applicatur.
Sic cum lineæ Spiralis ADE jam ante descriptæ[10] fluxio sit ad fluxio sit ad fluxionem {illeg} subtensæ AD in data quadam ratione, puta d ad e: versus partes concavas ejus erige ad AD normalem , et erit P centrum curvaturæ, et sive {sic} index inæquabilitatis ejus. Quare Spiralis hæcce curvaturam habet ubiqꝫ similiter inæquabilem ac Parabola habet in illo ejus puncto a quo demittitur ad axin ordinatim applicata .
Et sic index inæquabilitatis ad quodvis Trochoidis punctum D (fig ) invenietur esse . Quare curvatura ejus ad idem D tam inæquabilis est sive tam dissimilis curvaturæ circuli, quàm curvatura Parabolæ cujusvis Parabolæ ad illud ejus punctum ubi ordinatim applicata æquatur .
Ex his credo sensus Problematis satis elucescet, quo benè perspecto non difficile erit animadvertenti seriem rerum supra traditarum plura exempla de proprio suppeditare et hujusmodi complures alias operandi methodos, prout res exiget, concinnare. Quineti{illeg}|à|m cognata Problemata (ubi perplexa computatione non conteritur et fatigatur,) haud majori difficultate {illeg}|t|ransiget: Cujusmodi sunt, 1{.} Invenire punctum curvæ alicujus ubi vel nullam, vel infinitam, vel maxima aut minimam, vel datam quamvis habe{illeg}|a|t inæquabilitatem curvaturæ. Sic ad vertices Conicarum sectionum nulla est inæquabilitas curvaturæ, ad cuspidem Trochoidis infinita est, et ad puncta Ellipseos {illeg} maxima est ubi rectangulu fit maximum, hoc est ubi lineæ diagonales rectanguli Parallelogramma|i| circumscripti Ellipsin secant cujus latera tangunt illam in principalibus verticibus{.}
2. Curvam alicujus definitæ speciei, puta Conicam Sectionem, numericè (ut loquuntur) determinare, cujus curvaturæ ad daliquod punctum & æqualis sit et similis curvaturæ alterius alicujus curve ad datum ejus punctum ejus.
3. Conicam Sectionem determinare ad cujus punctum aliquod curvatura & lineæ tangentis (respectu axis) positio sit similis curvaturæ ac tangentis positioni alterius alicujus Curvæ ad assignatum punctum ejus. Et hujus problematis usus est ut vice Ellipsium secundi generis quarum refringendi proprietates Cartesius in Geometria demonstravit, Conicæ sectiones idem in refractionibus quàm proximè præstantes subrogari possint. Atqꝫ idem di|e| all|i|js curvis intellige.
<77>Prob: 7.
Curvas pro arbitrio multas invenire quarum areæ
per finitas æquationes designari possunt.
||Sit AB basis curvæ, BC rectangula applicata ad cujus initium A erigatur normalis et agatur CE parallela AB, sit etiam DB rectangula applicata occurrens \rectæ/ DE in E et curvæ AD in D. Et concipe has areas ACEB et ADB per motum a rectis BE et BD per AB delatis generari. Et incrementum sive fluxio areæ ACB {sic} erit {illeg} earum incrementa sive fluxiones perpetim erunt ut lineæ describentes BE et BD. Quare parallelogrammum ACEB sive dic x, et curvæ aream ADB dic {illeg} z: et fluxiones m et r erunt ut BE et BD, adeoqꝫ posito erit .
Si jam ad arbitrium assumatur æquatio quævis pro definienda relatione z ad x, exinde per prob 1 elicietur r. Atqꝫ ita duæ habebuntur æquationes quarum posterior Curvam definiet et prior aream ejus.
Exempla. Assumatur et inde per Prob: 1 elicietur , sive siquidem est .
Assumatur et inde prodibit , æquatio ad Parabola.
Assumatur , sive , et emerget , sive æquatio iterum ad Parabolam.
Assumatur præterea , sive sive et elicietur sive {.}
Item assumatur sive et elicietur sive Ubi negativus valor \ipsius r/ tantùm denotat BD capiendam esse ad partes contra BE.
Adhæc si assumas , eliciet|s| et exterminato z proveniet {illeg} .
Vel si assumas , dic et erit , et inde per Prob 1 . Item æquatio dat {illeg} per Prob 1 dat cujus ope si extermines l fiet .
Si deniqꝫ assumas , elicies {illeg} . Quare per assumptam \æquationem/ imprimis quære \aream/ z, ac deinde \applicatam/ r per elicitam{.}
Atqꝫ ita ex areis qualescunqꝫ effingas semper possis applicatas determinare.
<78>Prob: 8.
Curvas pro arbitrio multas invenire quarum
areæ ad aream datæ alicujus Curvæ relationem habent per finitas æquationes
designabilem.
||Sit FDH data curva, ac GEI quæsita
et earum applicatas DB et EC concipe super Basibus AB et AC erectas incedere: Et arearum qu{illeg}\a/s ita transigunt incrementa sive fluxiones erunt ut applicatæ illæ ductæ in earum velocitates incedendi, hoc est in fluxiones basium. Sit ergo , , ac, {sic} {illeg} \/, area , & area , ac arearum fluxiones sint p, et q, nempe p ipsius s, et q ipsius t: Eritqꝫ . Quare si supponatur , et , ut supra; erit et inde .
Assumantur itaqꝫ duæ quævis æquationes quarum una definiat relationem arearum s ac t, et altera relationem basium x et z et inde per Prob 1 quærantur fluxiones q et r, et statuatur .
Exemp 1. Data curva AFD sit circulus æquatione designatur|s|, et quærantur aliæ curvæ quarum areæ adæquant aream ejus. Ex hypothesi ergo est {illeg} adeoqꝫ et inde . et . Superest ut {illeg} r determinetur assumendo relationem aliquam inter bases x et z.
Veluti si fingas erit per Prob 1 . Quare substitue pro r et fiet . Est autem , adeoqꝫ {illeg} , æquatio ad curvam cujus area æquatur areæ circuli{.}
Ad eundem modum si fingas , proveniet , et inde et exterminato v \et x/ fiet {illeg} .
<79>Vel si fingas , proveniet ; et inde .
Atqꝫ ita si fingas , ope Prob 1 obtinebitur et inde quæ Curvam Mechanicam designat.
{illeg}|Ex|empl 2. Detur iterum Circulus et quærantur Curvæ quarum areae ad aream ejus habeant aliam quamlibet assumptam relationem. Veluti si assumes , et præterea fingas , mediante Prob 1 elicies et . Quare est , et substituto pro p, et pro x fit {.}
Quod si assumas , et , invenies ope Prob 1 et . Adeoqꝫ sive . Jam vero pro exterminando l, æquatio per Prob 1 dat et proinde est ubi si supprimas v et x substituendo valores et z, emerget .
Sin assumas , et emerget , et atqꝫ adeò , et pro p et x substitutis et fiet æquatio ad Curvam Mechanicam.
Ad
Exempl: 3. Ad eundem modum figuræ assumptam quam relationem ad aliam quamvis datam figuram habentes inveniuntur. Sic datâ Hyperbolâ , si assumas et elicies per Prob 1 et et inde , et substitut{illeg}|i|s pro p et pro x, proveniet {sic} {.}
Atqꝫ ita si assumas , et , elicies , et . Est autem et inde . Quare . Jam vero {illeg}|o|pe Prob 1 dat . Adeóqꝫ est et substitutis pro v et pro x, fit .
Exempl 4. Ad hæc si detur Cissoides q ad quam relatæ f aliæ figuræ sunt inveniendæ, et ea de causa assumatur , finge ejusqꝫ fluxionem k et erit et inde per Prob 1 . A{illeg}|e|quatio {sic} autem d|p|er Prob 1 dat ubi si extermines h fiet . Quare cùm præterea sit erit . Porro ad determinandum z et r assumatur et ope Prob 1 emerget sive . Quare est . Quæ æquatio cùm sit ad circulum, habebitur relatio arearum circuli et Cissoidis.
Atqꝫ ita si assumpsisses et prodijsset æquatio denuò ad circulum.
Haud secus si de{illeg}tur curva aliqua Mechanica, possunt aliæ ad eam relatæ curvæ Mechanicæ inveniri, sed ad eliciendum Geometricas convenit ut recta aliqua \e rectis ab invicem/ Geometricè {noscibilis} \dependentibus/ \aliqua/ pro Basi adhibeatur, et ut area ad parallelogrammum complementalis quæratur supponendo fluxionem ejus valere Basin ductam in \fluxionem/ ordinatim applicatæ{illeg}.
Exempl 5. [11]Sic Trochoide ADF propositâ, refero ad Basin AB et completo parallelogrammo ABDG quæro complementalem superficiem ADG concipiendo descriptam esse per motum rectæ GD, et proinde fluxionem ejus valere illam GB in celeritatem progrediendi ductam, hoc est . Jam cùm AL sit parallela tangenti DT, erit AB {illeg} ad BL ut fluxio ejusdem AB ad fluxionem {illeg} applicatæ BD hoc est ut 1 ad l. Quare est , a{illeg}|d|eóqꝫ , Et proinde area ADG describitur fluxione BL; Atqꝫ adeo cùm area circularis ALB eadem fluxione describátur æquales erunt.
[12]Pari ratione si concipias ADF esse figuram arcuum sive sinuum versorum, hoc est cujus applicata BD æquatur arcui AL: cùm fluxio arcus AL sit ad fluxionem Basis AB ut PL ad BL, hoc est erit . Adeoqꝫ \/ fluxio areæ ADG erit . Quare si ad ipsius AB punctum B recta æqualis in angulo recto applicari concipiatur, illa ad curvam \quandam/ Geometricam terminabitur cujus area Basi AB adjacens æquatur areæ ADG.
Et sic alijs figuris per arcuum circuli, Hyperbolæ vel cujusvis Curvæ ad arcuum istorum sinus rectos vel vers versos aut alias quasvis geometricè determinabiles rectas lineas in datis angulis applicationem constitutis, æquales Geometric{æ} figuræ inveniri possunt.
[13]Circa Spiralium areas levissimum est negotium. Utpote centro {illeg}|c|onvolutionis A radio quovis AG descripto arcu DG occurrente AF in G et spia|ra|li in D; cùm arcus ille ad instar lineæ super Basi AG incedentis describat Spiralis Aream AHDG, ita ut ejus areæ fluxio sit ad fluxionem rectanguli , ut arc {sic} GD ad 1; si rectam GL arcui isti æqualem erigas illa similiter incedendo super eadem AG describet aream ALG æqualem areæ Spiralis AHDG; curvâ EIL existente Geometricâ. Et præterea si subtensa AL ducatur, erit triang , adeoqꝫ segmenta complementalia \segmenta/ ALI et ADH erunt etiam æqualia. Et hæc non tantum Spirali Archimedeæ (ubi AIL evadit Parabola Apolloniana) conveniunt, sed et alijs quibuscunqꝫ conveniunt, adeo ut omnes eodem negotio in æquales Geometricas converti possu|i|nt.
Possem plura hujus construendi Problematis specimina afferre, sed hæc suffice{illeg}|iant| possunt qua \cùm/ sunt cùm sint adeò generalia ut quicquid hactenus circa curvarum areas inventum fuerit, vel ni fallor inveniri po{illeg}|ssit|, aliquo saltem modo complectantur, et utplurimùm leviori curâ sine solitis ambagibus determina|e|nt.
Præcipuus autem hujus & præcedentis Problematis usus est, ut assumptis conicis sectionibus vel quibuslibet notæ magnitudinis curvis, aliæ curvæ quæ cum \{illeg}/ his conferri possunt, investit|g|entur, et earum definientes æquationes in Catalogum ordinatim disponantur. Et constructo ejusmodi Catalogo, cum curvæ alicujus area quæritur, si æquatio ejus definiens vel immediatè in Catalogo reperiatur, vel in aliam quam \{illeg}/ Catalogus complectitur transformari potest, exinde cognosces aream ejus. Quinetiam Catalogus ille determinandis Curvarum longitudinibus, centris gravitatum, solidis per convolutionem generatis, solidorum superficiebus, et cuilibet fluenti quantitati per analogam fluxionem generatæ, inservire potest. In præsentia In hujus rei illustrationem accipe imp{illeg}|ræ|sentia sequentem curvarum aliquo{illeg}|t| simpliciorum Catalogum, ubi literæ F, G, H datas quasvis quantitates, denotant {illeg} x, z bases; \Curvarum/ v, y \incedentes/ applicatas \incedentes/, ac s, t areas Curvarum ut supra |denotant| Litera autem v quantitati z suffixa denotat ejusdem z dimensionum numerum sive sit integer vel fractus, sive /Ast quomodo formandus sit et utendus in sequente Problemate patebit ubi duplicem exhibuimus.\ affirmativus vel negativus{.} Veluti si sit , erit \et , et et sive ./ et ita si sit vel , {illeg}|aut| vel erit vel , vel aut vel . Et sic in alijs.
Præterea QER {illeg} (Fig ) denotat curvam expositam cujus area sit ACEQ et sit RECQ. Et sic PDS (fig ) denotat conicam sectionem cujus area sit aPDB vel APDB et sit ABDS: Basi (sive x) existente aB vel AB, applicata (sive v) BD centro figuræ A, vertice a rectangulo semidiametro AP, tangente DT occurrente AB in T, Asymptoto A et ABDO parallelogrammo rectangulo. Et nota quod |Expositam Curvam linea QER (Fig ) designavi et Conicam sectionem (fig. ) linea PD, cujus centrum sit A, vertex a, rectanguli semidiametri Aa, AP, Basis AB vel aB, ordinatim applicata BD, tangens DT occurrens AB in T et inscriptum vel ascriptum rectangulum ABDO Et nota quod vel denotat aream Basi AB vel aB adjacentem esse addendam vel aream ex altera parte BD jacentem esse substrahendam et contra vel denotat aream Basi conterminam esse| substrahendam vel aream ex altera parte BD addendam esse. Et pari ratione valor t cùm affirmativus est designat aream ex parte CE versus A, areamqꝫ ex altera parte cùm negativus est.
Catalogus Curvarum aliquot ad rectilineas
figuras relatarum ope Prob 7 constructus.
<83>
Prob: 9.
Propositæ alicujus Curvæ aream determinare{.}
Problematis resolutio in eo fundatur ut quantitatum fluentium relatio ex relatione fluxionum (per Prob: 2) d|e|liciatur. Et imprimis si recta BD cujus motu quæsita area AFDB describitur, super basi AB positione datâ erectè incedat, concipe ut supra parallelogrammum ABEC a parte ejus BE unitatem æquante interea describi. Et posita BE fluxione parallelogrammi erit BD fluxio areæ quæsitæ.
Dic ergo , et erit etiam et dic insuper aream , et erit ut et , eo quod sit . Et proin datâ BD per æquationem definientem BD simul definitur fluxionum ratio , et exinde per Prob 2, Cas 1, elicietur relatio fluentium quantitatum x et z.
Exempla 1ma. Ubi BD sive r valet simplicem
aliquam quantitatem{.}
Detur vel æquatio nempe ad Parabolam, et (per Prob 2) emerget . Est ergo sive areæ Parabolicæ AFDB{.}
Detur æquatio ad Parabolam secundi generis et (per Prob 2) emerget , hoc est .
Detur æquatio ad Hyperbolam secundi generis et emerget {illeg}
Detur sive æquatio ad Hyperbolam secundi generis, et emerget sive : hoc est areæ infinite longæ HDBH ex altera parte applicatæ BD jacentis, ut innuit valor negativus.
Atqꝫ ita si detur , emerget {.}
<84>Præterea sit . sive , æquatio iterum ad Parabolam, {illeg} ope P et proveniet , hoc est {.}
Sit , et fiet , =|siv|e .
Sit , et fiet , sive .
Sit , et fiet , sive .
Et sic in alijs.
Exempla 2a. ubi prævia reductio per divisionem
requiritus|r|
Exempla 2a. Ubi r valet plures ejusmodi termino{s} /connexas quantitates.\
Sit , et fiet {.}
Sit , et fiet .
Sit et fiet .
Exempl: 3{.} ubi prævia reductio per divisionem
requiritur.
Detur , \æquatio ad Hyperbolam Apollonianam/ et factâ in infinitum divisione, evadet . Et inde per Prob 2 (ut in secundis exemplis) obtinebitur {.}
Detur et per divisionem elicietur vel etiam {.} Indeqꝫ per prop {sic} 2, vel .
Detur , et per {illeg}|d|ivisionem evadet et inde per Prop {sic} 2, .
<85>Exempl: 4. Ubi prævia reductio per extractionem
radicum requiritur.
Detur \æquatio nempe ad Hyperbolam/ et radice ad usqꝫ terminos infinitè multos extractâ, evat|d|et Atqꝫ inde ut in præcedentibus &c{.}
Ad eundem modum si detur æquatio {illeg}|s|cilicet ad circulum, obtinebitur {.}
Atqꝫ ita si detur \æquatio iterum ad circulum/ proveniet extrahendo radicem adeoqꝫ {illeg} \est/ {.}
Sic æquatio denuò ad circulum per extractionem radicis dat unde per Prop {sic} 2 elicitur .
Et sic , per debitam reductionem dat . Unde per Prop {sic} 2 fit {.}
Sic deniqꝫ per extractionem radicis cubicæ dat . Indeqꝫ . vel etiam . Indeqꝫ .
Exempl: 5. Ubi prævia reductio per æquationis affectæ
resolutionem exigitur requiritur.
Si {illeg} curva per æquationem definiatur, extrahe radicem affectam r et proveniet . Unde ut in prioribus obtinebitur {.}
Sic {illeg} æquationis radix est {illeg}
Sin sit æquatio ad curvam resolutio dabit triplicem radicem nempe et , et et inde trium \correspondentium/ arearum valores . , ac .
<86>|De Curvis Mechanicis hic nihil adjicio, siquidem reductio ad formam Geometricarum post ostenditur.|
Cæterum cum sic inventi valores z areis quandoqꝫ ad Basis finitam partem AB, quandoqꝫ ad partem BH infinitè versus H productam, et quandoqꝫ ad utramqꝫ partem sitis secundum diversos eorum terminos competant: quò debitus areæ ad quamlibet Basis portionem sitæ valor assignetur, Area illa semper ponenda est æqualis differentiæ valorum z partibus Basis ad initium et finem istius areæ terminatis competentium.
E. G. Ad curvam quam æquatio definit inventum est . Jam ut quantitatem areæ bdDB adjacentis parti Basis bB determinem, a valore z qui fit scribendo ponendo subduco valorem z qui fit ponendo , et (distinctionis gratia scriptâm X majuscula{illeg} pro AB) et x minusculâm pro Ab) restat valor areæ \illi{illeg}|u|s/ bdDB. Unde si Ab seu x ponatur nullum habebitur tota area .
Ad eandem Curvam inventum est etiam unde rursus ut ante invenitur juxta præcedentia erit area illa bdDB. Adeoqꝫ si AB seu x statuatur infinitum, area adjacens {illeg} bdH a parte H similiter infinite longa valebit . Siquidem posterior series propter infinitatem denominatorum evanescat.
Ad Curvam æquatione designatam, inventum est . Unde fit . Haec autem evadit infinita sive x fingatur nulla sive X infinita et proinde utraqꝫ area AFDB et bdH infinitè magna est, ac solæ partes intermediæ (qualis bdDB) exhiberi possunt. Id quod semper evenit ubi basis x t|c|um in numeratore|i|bus aliquorum tum in denominatoribus aliorum terminorum valoris z reperitur. Ubi vero x in numeratoribus solummodo, ut in primo exemplo, reperitur; valor z competit areæ sitæ ad AB cis parallelè incedentem. Et ubi in denominatoribus tantùm, ut in secundo exemplo; valor ille mutatis omnium terminorum signis, competit areæ omni ultra parallelè incedentem infinitè productæ.
Siquando Curva linea secat Basin inter puncta b et B puta in E, vice areæ habebitur arearum \ad diversas Basis partes/ differentia , ad diversas partes cui si addatur rectangulum BDGb obtinebitur area dEDG
Præcipuè aud|t|em notandum est quod ubi in valore r terminus aliquis per {illeg} x unius tantùm dimensionis dividitur, area illi termino correspondens pertinet ad Hyperbolam conicam et proinde per infinitam seriem seorsim exhibenda est; quemadmodum in sequentibus factum.
Sit æquatio ad Curvam et per divisionem fie{illeg}|t| . Indeqꝫ {.} Adeo Et area . Ubi per notas et designo areolas terminis et . Jam ut investig{illeg}|e|tur, fingo Ab seu x def datam \definitam/ esse et {illeg} bB indefinitam seu fluentem lineam, quam itaqꝫ {illeg}|s|i dicam y, erit areæ \isti/ Hyperbolicæ adjacenti bB, {illeg} \nempe/ . Est autem, factâ division{illeg}|e|, & {sic}{.} Adeoqꝫ seu . Et proinde tota area quæsita .
Ad eundem modum AB seu X pro definita linea d|a|dhiberi potuit et sic prodijsset {.}
Quinetiam si bisecetur bB in C et assumatur AC \esse/ definitæ longitudini{illeg}|s| et Cb ac CB indefinitæ. Tum dicto et Cb vel , erit {illeg} , indeqꝫ area \Hyperbolica/ parti Basis bC adjacens . Erit etiam {illeg} et inde area alteri basis parti CB adjacens {.}
Et harum arearum summa {illeg} valebit .
Sic æquatione ad Curvam existente, ejus radix erit . Unde fit , et area , hoc est .
Potest autem terminus iste Hyperbolicus utplurimùm com
modè devitari mutando initium Basis, id est, augendo vel minuendo eam per datam aliquam quantitatem. Quemadmodum in exemplo priori ubi erat æquatio ad Curvam, si faciam b esse initium Basis, et fingent|s| Ab cujuslibet esse determinatæ longitudinis \puta /, pro Basis residuo {illeg} bB jam scribam x: Hoc est si diminuam Ba{illeg}|s|em per scribendo pro x: evadet , et per divisionem . Unde fit .
Et sic adhibendo aliud atqꝫ aliud initium Basis punctum pro initio ejus
Et sic pro initio Basis adhibendo aliud atqꝫ aliud ejus punctum, potest area cujusvis curvæ modis infinitis exprimi.
Potuit etiam æquatio in duas series infinitas resolvi prodeunte ubi terminus per x unius tantùm dimensionis divisus non reperitur. Sed hujusmodi series, {illeg} ubi dimensiones x in unius numeratoribus et alterius denominatoribus infinitè ascendunt, minùs aptæ sunt ex quibus z per computum Arithmeticum obtineri possit, ubi cùm in ejus valore nubmeri pro speciebus substituuntur.
Instituenti computum hujusmodi numerosum, postquam valor areæ in speciebus habetur, haud aliquid difficile occurret. Tamen in præcedentem doctrinam penitiùs illustrandam exemplum unum et alterum subjungere placuit{.}
Proponatur Hyperbola \AD/ quam æquatio designat, utpote cujus vertex est ad A, et uterqꝫ Axis æquatur unitati. Et e præcedentibus Area ejus ADB erit hoc est . Quæ series infinitè producitur multiplicando ultimum terminum continuò per succedaneos terminos hujus progressionis . . . . {sic} &c. Nempe primus terminus facit secundum terminum. Hic facit tertium terminum. Hic facit quartum terminum. Et sic in infinitum. Sumatur jam AB seu x cujuslibet longitudinis puta , et hunc numerum scribe pro x ejusqꝫ radicem pro , et primus terminus sive in decimale{illeg}|m|{illeg} fractionem reductus evadit 0,08333333 &c. Hic facit 0,00625 secundum terminum. Hic facit {illeg} &c tertium terminum. Et sic in infinitum. Terminos autem quos sic gradatim elicio dispono in duas Tabulas affirmativos nempe in unam et negativos in aliam, et addo, ut hic vides.
.
Dein a summa affirmativorum aufero summam negat{illeg}|i|vorum et restat 0,0893284166257043 quantitas areæ Hyperbolicæ ADB quam quærere oportuit.
Proponatur jam circulus AdF quem æquatio designat, hoc est cujus diameter AF sit unitas, et e præcedentibus area ejus AdD {sic} erit {.} In qua serie cùm termini non differant a terminis seriei supra exprimentis aream Hyperbolicam nisi in signis + et −, nihil aliud agendum restat quam ut eo\s/dem numerales terminos cum alijs signis nectamus, subducendo nempe connexas ambarum præfa{illeg}|t|arum Tabularum summas 0,0898935605036193 a primo termino duplicato 0,1666666666666666 et residuum 0,0767731061630473 erit areæ circularis portio AdB, posito scilicet AB quadrante diametri. {illeg} sive {illeg} Atqꝫ ita videre est quod etsi areæ circuli et Hyperbolæ non conferantur ratione geometrica, tamen utraqꝫ eo{illeg}|de|m computo arithmetico prodit.
Inventa circuli portione AdB, exinde tota area facilè eruitur. Nempe \radio dC acto,/ duc Bd seu seu et facti dimidium seu 0,0541265877365274 valebit triangulum CdB, quod adde areæ AdB et habebitur Sector ACd cujus sextuplum 0,7853981633974482 est area tota.
Et hinc obiter exit peripheriæ longitudo {illeg} 3,1415926535897928, dividendo nempe aream per quadrantem diametri.
Hisce calculum areæ inter Hyperbolam \dFD/ et ejus Asymptoton CA interjectæ subnectimus. Sit C centrum Hyperbolæ et posito , , et ; erit , et et inde area , et area {illeg} ac earum summa . Ponamus jam , et Ab vel , existente et : et substituendo hos numeros pro a b et x, primus seriei terminus evadet 0,2, secundus , tertius 0,000004, et sic deinceps ut vides in hac Tabula
.
Et omnium summa 0,20067069 &c est area bdDB.
Quod si areæ hujus partes Ad et AD seorsim desiderentur subduc minorem AD e majori Ad et restabit . Ubi si 1 scribatur pro a et b, ac pro x, termini in decimales redacti conficient sequentem Tabulam
.
Jam si hæc arearum differentia addatur et auferatur summæ earum priùs inventæ, aggregati dimidium 0,10536,05156,578263 erit major area Ad, et residui dimidium 0,09531,01798,043248 minor AD.
Per easdem Tabulas obtinentur etiam areæ illæ AD et Ad ubi AB et Ab ponuntur \sive & / si modo numeri in depressiora loca \debitè/ transferantur ut hic videre est
. .
Et sic positis AB & Ab \seu et /, obtinebitur et .
Ad eundem modum si stantibus CA et , ponat|n|t{illeg}|u|r AB et vel vel elicientur al|r|eæ illæ, nempe
Ex inventis hisce areis jam facile est alias per solam additionem et subductionem derivare. Utpote cum sit , arearum pertinentium ad rationes & (hoc est, insistentium partibus Basis et ) summa 0,6931471805599453 erit area AFδβ, existente , ut notum est. Dein cum sit , {illeg}|are|arum pertinentium ad et 2 summa 1,0986122886681097 erit area AFδβ, existente . Pariter cùm sit , et , per debitam arearum additionem obtinebitur {} existente , et , existente , et existente . Atqꝫ ita cùm sit , et {illeg} , {illeg} et , et , et , et , et , et , et . patet aream AFδβ per arearum supra inventarum compositionem inveniri posse, existente ; 1000; 7; aut ali{illeg}|o| quolibet e recensitis numeris, Id quod et stante {sic}.Id quod significare volui ut Methodus construendo Logarithmorum Canoni aptissima pateret quæ areas Hyperbolicas (ex quibus Logarithmi facilè deducuntur) tot numeris primis correspondentes, quasi per binas tantum haud molestas operationes determinat. Cæterùm cùm Canon iste ex hoc fonte præ cæteris feliciter deprom{illeg}|i|tur \videatur/, quid si Constructionem ejus coronidis loco perstringam.
Imprimis itaqꝫ assumpto 0 pro Logarithmo numeri 1, et 1 pro Logarithmo numeri 10 ut solet, investigandi sunt Logarithmi primorum numerorum 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 37, &c, 101, et 167, et 499. Id quod fit dividendo inventas areas Hyperbolicas per 2,3025850929940457 aream ne{illeg}|m|pe {illeg}|cor|respondentem numero 10, vel quod eodem recidit, multiplicando per ejus reciprocum 0,4342944819032518. Sic enim e.g. Si 0,69314718&c area correspondens numero 2 dat 0,3010 si multiplicetur per 0,43429{&c} facit 0,30102999566398128 Logarithmum numeri 2 facit 0,3010299956639812 Logarithmum numeri 2.
Deinde Logarithmi numerorum omnium in Canone qui ex horum multiplicatione fiunt indagandi sunt per additionem eorum Logarithmorum, ut solet, et loca vacu{illeg}|a| postmodum interpolanda {illeg} ope hujus Theorematis. Sit n numerus Logarithmo donandus, x differentia inter illum et proximos numeros hinc inde æqualiter distantes quorum logarithmi inventi sunt, {illeg} {illeg} \habentur/ logarithmus minoris numeri ac et d semissis differentiæ logarithmorum, et quæsitus Logarithmus numeri n erit {illeg} \obtinebitur addendo/ \logarithmo minoris numeri./ Nam si numeri exponantur per Cp, Cβ et CP. Et existente rectangulo CBD vel ut supra, ac erectis parallelè incedentibus pq et PQ, si pro Cβ \n/ scribatur pro Cβ et x pro βp vel BP erit area pqQP sive ad aream pqδβ sive , ut differentia inter logarithmos extremorum numerorum sive , ad differentiam inter logarithmos mimos minoris et medij, quæ proinde erit , hoc est facta f|d|ivisione .
Hujus autem seriei duos primos terminos pro Canone construendo sat accuratos existimo etiamsi ad usqꝫ quatuordecim vel forte quindecim figurarum loca logarithmi producerentur, si modò numerus logarithmo donandus non sit minor quam 1000. Quod sane calculum haud difficilem præbere potest siquidem x utplurimùm erit unitas vel numerus binarius. Non opus est tamen omnia loca beneficio hujus regular interpolare. Nam logarithmi numerorum qui prodeunt e multiplicatione vel divisione numeri novissimè transacti per numeros quorum logarithmi prius habebantur obtineri possunt per additionem vel divi subductionem eorum logarithmorum. Quinetiam observando analogiam inter \per/ differentias logarithmorum et illarum differentiarum secundas differentias tertiasqꝫ S|s|i opus est, loca vacua expeditiùs impleri possunt, adhibitâ tantùm prædictâ regulâ ubi ad obtinendu illas differentias continuatio aliquot locorum plenorum de desideratur.
Eadem methodo Regulæ pro intercalatione Logarithmorum inveniri possunt ubi e tribus \æqualiter differentibus numeris/ numeris in Aruthmetica progressione continuè proportio{illeg}nabus \numeris/ dantur logarithmi minoris et medij, vel medij et majoris, vel etiam ubi d idqꝫ licet numeri non sint in Arithmetica progressione.
Imò et hujus methodi vestigijs insistendo {lo{illeg}ca} vacua Regulæ pro construendis artificialium sinuum et Tangentium Tabulis sine adminiculo naturalium haud difficulter depromi possunt. Sed hæc in transitu.
<94>Hactenus Curvarum tantùm simpliciorum areas per finitas æquationes exhibuimus, aliarum verò quæ per æquationes minùs simplices definiuntur Quadraturam mediante reductione in æquationes ex infinite multis terminis simplicibus constantes ostendimus. Cum verò ejusmodi curvæ per finitas etiam æquationes \nonnunquam/ quadrari possint vel saltem comparari cum alijs curvis quarum areæ faciliùs inveniuntur quodammodo pro cognitis habeantur, quales sunt sectiones conicæ: eapropter sequentes duos Theorematum catalogos in illum usum ope Propositionis 7æ & 8æ {sic} ut promisimus constructos, jam visum est adjungere. Horum prior exhibet areas curvarum quæ quadrari possunt, et posterior complectitur curvas quarum areæ|a|s cum areis conicarum sectionum conferre liceat. In utrisqꝫ literæ latinæ In hujus rei illustrationem accipe impræsentia sequentem curvarum aliquot simpliciorum Catalogum, ubi d, e, f, g, et h datas quasvis quantitates, x et z bases curvarum, v et y \parallelè/ incedentes applicatas, et s ac t areas ut supra denotant. Graecæ autem η et θ quantitati z suffixæ denotant ejusdem z dimensionum numerum sive sit integer vel fractus, sive affirmativus aut negativus. Veluti si sit {illeg} erit , , sive , vel , |&| vel . Insuper in valoribus arearum abbreviandi causâ scribitur R vice radicalis illius vel quâ valor applicatæ \incedentis/ y afficitur.
Catalogus Curvarum aliquot ad rectilineas
figuras relatarum, ope Prob 7 constructus.
<96>
His adjiciantur sequentia magis generalia Theoremata quibus via ad altiora sternitur.
<97>
Possint et hujusmodi alia adjici, sed ad alterius generis curvas quæ cum Con{illeg}|i|cis sectionibus conferri possunt jam transeo. Et in hoc Catalogo expositam Curvam linea QEχR (fig ) designatam habes, cujus basis principium sit A, basis AC, \parallelè/ incedens applicata CE areæ principium αχ, et area descripta αχEC. Ejus autem areæ principium sive terminus initialis (quod utplurimùm vel basis principio A insistit, vel ad infinitam distantiam recedit) invenitur quærendo basis longitudinem Aα cùm areæ valor nullus est, et erigendo normalem αχ.
Ad eundem modum Conicam sectionem (fig ) habes designatam linePDG, cujus centrum sit A, vertex a, rectangulæ semidiametr{illeg}|i| Aa & AP, basis principium A vel a, \vel α,/ basis AB vel aB, \vel αB{,}/ ordinatim applicata BD tangens DT occurrens AB in T, subtensa aD et inscriptum vel ascriptum rectangulum ABDO.
Itaqꝫ retentis jam ante definitis literis, erit , , , AB vel , , et ABDP, vel . et præterea siquando ad alicujus areæ determinationem duæ Conicæ Sectiones requiruntur, posterioris area dicetur σ, basis ξ, et \parallelè/ incedens applicata Υ.
Catalogus Curvarum aliquot ad Conicas Sectiones
relatarum ope Prob 8 constructus.
<98>
< insertion from p 171 >
< text from p 98 resumes >
<99>
<100>
[1] This pag: must bee inserted at the end of pag 59.
[2] pag 60, lin. 6
[3] here a particular figure is required
[4] Fig
[5]
[6]
[7] Fig
[8] Fig.
[9] is. fig. for. 5.
[10] pag & fig
[11] Fig
[12] Fig
[13] Fig